Is er een Dexeandis in de maak?

Geplaatst door

Antwerpse gemeenten torpederen fusie intercommunales

Het was een spraakmakende kop.

Als energiedeskundige viel ook ik, wederom, uit de lucht. De infovergaderingen, trouwens goed bijgewoond door onze raadsleden waarvoor mijn dank, moesten nog komen. Nochtans was er al het één en ander in kannen en kruiken blijkbaar. Wederom leek het alsof de gemeentes als ultiem beleidsorgaan alweer achter de feiten mocht lopen.

Wat is er nu aan de hand?

Splitsing en ontbinding van de financieringsverenigingen

Eind dit jaar moeten de gemeentes een ingrijpende herstructurering stemmen. Het gaat over de splitsing van de financieringsverenigingen. Ons wordt gevraagd voor of tegen de voorgestelde herstructurering stemmen; er zijn geen keuzemogelijkheden of eigen opties mogelijk!

Het netto actief van de financieringsvereniging wordt opgedeeld.

  • Het grootste gedeelte, zijnde de participaties in Publi-T en Publigas, worden overgedragen aan de distributienetbeheerder.
  • Een kleiner deel van de activa zijn de groene stroomparticipaties die ingebracht worden in de nieuwe cvba Zefier.

Voor IKA betekent dit concreet

  • IKA draagt 253 miljoen euro over aan IVEKA: haar aandelen Publigas (marktwaarde 168 mio euro) en haar aandelen Publi-T (marktwaarde 85,5 mio euro) .
  • IKA krijgt in ruil 75 miljoen: Ze ruilt haar groenstroominvesteringen met een marktwaarde van 11,4 mio euro voor 86.243.459 aandelen cvba Zefier.

Met andere woorden: 178 miljoen euro van IKA gaat onder de controle van de gemeentes uit naar de holding Fluvius ( ex-Eandis ) zonder nog zeggenschap over deze gelden; lees duurzame investeringen. Tot zo ver de “inspanning” van de netbeheerder om enige milieudoelstelling mee te helpen behalen. Dat tot daar aan toe.

De financieringsverenigingen worden ontbonden zonder in vereffeningstelling. De saldi (cash en aandelen Zefier) komen in handen van de gemeenten. Het grootste deel echter komt in handen van Eandis, dixit Fluvius en als opdrachthoudende vennootschap. Dit houdt in dat zij autonoom kunnen gaan beslissen en werken met dat geld. Immers ze hoeven geen verantwoording af te leggen tov de gemeentes.

Dit doet mij terugdenken aan de Dexia-affaire waarbij goede aandelen werden versluisd naar onze zuiderburen en wij met rommelkredieten overbleven. Lees nu niet dat ik groene investeringen rommel vindt, maar toen ik de vraag stelde waar de warmtenetten onder geresorteerd werden bliezen de topmannen warm en koud tegelijk! Hun antwoord was dat dit viel onder warmte@vlaanderen en deze holding valt dan weer onder Eandis, later Fluvius.

Deze activiteit heeft de stempel van “hernieuwbaar” en zou dus onder Zefier moeten vallen. Maar net omdat ook deze lucratief is én omdat de meeste gemeentes deze activiteit “stomweg” uit handen gaven ( Kontich niet trouwens! ) wordt ze dus netjes in handen van de ‘good credits’, lees Fluvius gehouden.

Nieuwe entiteit Zefier cvba “voor groene stroominvesteringen”

Kritische lezing van de oprichtingsstatuten

Zefier cvba is reeds opgericht op 7/9/2017 door drie heren: Martin Verschelde, secretaris generaal Intermixt, Philippe Rossie, hoofdadviseur Intermixt en Alain Petit, adjunct secretaris-generaal Intermixt. Zij zijn statutair bestuurder voor onbepaalde tijd… Zij ontvangen in ruil voor hun kapitaalsinbreng een aandeel Y dat recht geeft op de terugbetaling van het bedrag van hun inbreng.

Mogen gemeenten aandelen Zefier in portefeuille nemen?

De oprichtingsstatuten bevatten geen omschrijving van het doel van de vennootschap. Er is wel een artikel 4 Voorwerp, waarin ‘het verwerven en beheren van strategische participaties’ staat vermeld alsook een aantal zakelijke handelingen, zoals het samenwerken met onderneming, financieren van ondernemingen, vreemd vermogensfinanciering in de meest brede zin, bestuurshandelingen van andere vennootschappen, waarborg verstrekken aan derden,…

Zefier is dus statutair geen investeerder in milieuvriendelijke participaties zoals men op de infosessies suggereert, noch in groene stroom of  (hernieuwbare) energieproductie. In art 180 van de (federale) programmawet van 1994 werd de rechtsgrond gecreëerd die gemeenten toelaat om te participeren in bedrijven voor productie, vervoer en distributie van energie. Aangezien geen activiteit in de energiesector staat beschreven in de oprichtingsakte van Zefier cvba, is het twijfelachtig of de gemeenten aandelen Zefier mogen aanhouden op basis van art 180 .

Heeft Zefier een meerwaarde voor de gemeenten?

De statuten creëren ‘rekeningsectoren‘ waaraan aandelencategoriën gekoppeld zijn. Een rekeningsector heeft betrekking op een welbepaalde investering. Zo zullen gemeenten die investeerden in de zonnecellen op de TGV tunnel langs de E19 zogenaamde C-aandelen aanhouden in Zefier die betrekking hebben op de rekeningsector C, houdende de investeringen van de vennootschap in SPS FIN cvba of via Peerdsbos bvba.

De verschillende rekeningsectoren zijn strikt gescheiden en er is geen solidariteit tussen de aandeelhouders van verschillende rekeningsectoren.

Er zijn 12 rekeningsectoren in de statuten gedefinieerd. Hiermee samenhangend aandelen A tot L. Er worden bovendien aandelen Z gecreëerd voor coöperanten die (nog) niet toegewezen zijn aan een rekeningsector en aandelen Y voor de oprichters.

Deze werkwijze impliceert dat een statutenwijziging nodig is voor elk nieuw groenstroomproject waarin één of meer lokale besturen via Zefier willen investeren.

Bij gebrek aan onderlinge solidariteit is het onduidelijk wat de meerwaarde van de tussenstructuur Zefier cvba is voor de gemeenten. Als zij aandelen Zefier cvba in portefeuille kunnen nemen, dan kunnen ze ook hun groenstroomparticipaties rechtstreeks in portefeuille nemen.

Is Zefier niet eerder nadelig voor de gemeenten?

De tussenstructuur Zefier cvba zal ingevolge overheadkosten en de opbouw van een wettelijke en noodzakelijk geachte andere reserves door afhouding van 5% van de vennootschapswinst, drukken op de financiële return op de investeringen van de gemeenten.

Bestuurlijke overheidslogica én privatisering?

De keuze voor een cvba in plaats van een intergemeentelijke samenwerking maakt de inbreng van privaat kapitaal en bijgevolg een – gedeeltelijke – privatisering van de twaalf groene stroomprojecten mogelijk.

De bestuurlijke organisatie is klassiek opgebouwd met een AV en een RvB. De RvB telt maximaal 15 bestuurders, conform de nieuwe bepalingen van het decreet op de IGS, hoewel Zefier geen IGS is, maar wel een privaatrechtelijke cvba. Middels een aantal statutaire regels streeft men een evenwichtige vertegenwoordiging na in de RvB, doch niet alle deelnemende gemeenten zijn vertegenwoordigd in de RvB.

Conclusie & Advies

Het zwaartepunt van het voorstel tot splitsing en ontbinding van de financieringsverenigingen ligt in de overdracht van actieve van de financieringsvereniging naar de distributienetbeheerder.

Onlosmakelijk bevat het voorstel een overdracht van de groene stroomactiveiten naar Zefier cvba. Daarop zijn fundamentele kritieken te formuleren (onvoldoende rechtsgrond, geen meerwaarde, kleinere financiële return, privatisering).

Men tracht de inbreng van de gemeenten te minimaliseren door slechts 15 ‘verkorenen’ af te vaardigen in het overlegorgaan. Daarenboven moeten zij dat sowieso onbezoldigd gaan doen. Deze besparing zou dan al in conto van Zefier worden gebracht.

noot van deze mandataris: ik ‘krijg’ 8 keer per jaar een zitpenning van 200 euro. Men bespaart 280 mandaten. Is dat een wezenlijke besparing?

 

Omwille van de kritieken tav Zefier en de ontstentenis van alternatieven of keuzemogelijkheden voor de gemeente, dient zij het gehele voorstel af te wijzen.

 

Uw energiedeskundige

Marc